Czy umarli nic nie wiedzą?

Objawienie w Starym Testamencie odnośnie życia po śmierci było częściowe, dopiero Nowy przyniósł pełnię prawdy. W ten sposób należy interpretować Koh 9: 5, 10 „ponieważ żyjący wiedzą, że umrą, a zmarli niczego zgoła nie wiedzą, zapłaty też więcej już żadnej nie mają, bo pamięć o nich idzie w zapomnienie. (…) Każdego dzieła, które twa ręka napotka, podejmij się według twych sił! Bo nie ma żadnej czynności ni rozumienia, ani poznania, ani mądrości w Szeolu, do którego ty zdążasz”.

Trzeba wziąć pod uwagę to, co już nauczały późne księgi ST:

Mdr 3:1-4 bp "(1) Dusze zaś sprawiedliwych są w ręku Boga i nie dotknie ich żadne cierpienie. (2) W oczach głupców uchodzą za umarłych, śmierć ich uznali za nieszczęście, (3) odejście od nas za unicestwienie, a oni przecież spoczywają w pokoju. (4) Chociażby zdaniem ludzi zostali ukarani, nadzieja ich - pełna nieśmiertelności!"(Trwanie w pokoju niemożliwe jest bez udziału świadomości)

2Mch 15:12-14 bp "(12) A widział, co następuje: Oto Oniasz, były arcykapłan, człowiek szlachetny i dobry, skromny w obejściu, łagodnych obyczajów, pełen godności w mowie oraz od wczesnej młodości ćwiczący się we wszelkich cnotach - ze wzniesionymi rękami modlił się za cały lud żydowski. (13) Następnie ukazał się [Judzie] w ten sam sposób siwy, wspaniałej postawy mąż, od którego biło przedziwne i wspaniałe dostojeństwo. (14) Oniasz zabrał głos mówiąc: Oto serdeczny przyjaciel, Jeremiasz, prorok Boży, który usilnie modli się za lud i za Święte Miasto."( Niemożliwa jest modlitwa bez świadomości)

W Nowym Testamencie mamy przypowieść o Bogaczu i Łazarzu, (która nie jest bajką); słowa Jezusa do „Dobrego Łotra” o tym, że DZIŚ będzie z NIM w Raju, oraz cytaty:

Ap 6:9 bp "A gdy otworzył piątą pieczęć, ujrzałem pod ołtarzem dusze zabitych dla Słowa Bożego i dla świadectwa, jakie mieli."

Hbr 12:23 bp "i do zgromadzenia pierworodnych zapisanych w niebie, i do sędziego, Boga wszystkich, i do duchów (ludzi) sprawiedliwych udoskonalonych w pełni,"

Ap 14:13 bp "I usłyszałem głos, mówiący z nieba: "Napisz: Szczęśliwi, którzy w Panu umierają - już teraz. Zaiste, mówi Duch, niech odpoczną od swoich mozołów, bo idą wraz z nimi ich czyny"."(Do szczęśliwości potrzebne jest zachowanie świadomości)

Świadoma była też dusza naszego Pana gdy umarłym głosiła Ewangelię: 1P 3:19 bp "mocą którego poszedł też głosić naukę duchom [uwięzionym] w otchłani."

Wracając do cytatu z Koheleta to opisuje on stan umarłych z punktu widzenia żywych. O nieśmiertelności duszy i o zmartwychwstaniu Nie zna pełnej prawdy(por.:  Koh 3:21 bp "(21) Któż wie, czy dech życia synów człowieczych ulatuje ku górze, a dech życia zwierząt zstępuje w dół ku ziemi?")

Jeżeli Kohelet nie dysponował danymi objawionymi, co do życia po śmierci to skąd czerpał wiedzę?

Izrael nie rozwijał się w izolacji, idee obecne w ościennych kulturach przenikały do świadomości potomków Abrahama. Poglądy zawarte między innymi w Koh i Hi przypominają wierzenia ludów Mezopotamii .Arallu , świat zmarłych to ogromny grób, gdzie martwe ciała leżą bez ruchu w stanie półświadomości.