Dzień Pański czy Szabat ?

-->

1.Szabat W Starym Testamencie

Szabat był dniem pamiątki odpoczynku Bożego po dziele stworzenia

Wj 20:11 BT „W sześciu dniach bowiem uczynił Pan niebo, ziemię, morze oraz wszystko, co jest w nich, w siódmym zaś dniu odpoczął. Dlatego pobłogosławił Pan dzień szabatu i uznał go za święty.”

W okresie prorockim na pierwszy plan zaczęto wysuwać inny aspekt święcenia sztabu, jako znaku przymierza między Bogiem, a jego ludem.

Ez 20:12 BT „Dałem im także szabaty, aby były znakiem między Mną a nimi, aby poznano, że Ja jestem Pan, który ich uświęca.”

Jr 17:27 BT „A jeżeli Mnie nie posłuchacie, by święcić dzień szabatu, by się powstrzymać od noszenia ciężaru, wchodząc bramami Jerozolimy w dzień szabatu, zapalę gniew w jej bramach i pochłonie pałace Jerozolimy, i nie zgaśnie

. Iz 56:2-7 BT „Błogosławiony człowiek, który tak czyni, i syn człowieczy, który się stosuje do tego: czuwając, by nie pogwałcić szabatu, i pilnując swej ręki, by się nie dopuściła żadnego zła.⁽³⁾ Niechże cudzoziemiec, który się przyłączył do Pana, nie mówi tak: Z pewnością Pan wykluczy mnie ze swego ludu. Rzezaniec także niechaj nie mówi: Oto ja jestem uschłym drzewem.⁽⁴⁾ Tak bowiem mówi Pan: Rzezańcom, którzy przestrzegają moich szabatów i opowiadają się za tym, co Mi się podoba, oraz trzymają się mocno mego przymierza,⁽⁵⁾ dam miejsce w moim domu i w moich murach oraz imię lepsze od synów i córek, dam im imię wieczyste i niezniszczalne.⁽⁶⁾ Cudzoziemców zaś, którzy się przyłączyli do Pana, ażeby Mu służyć i ażeby miłować imię Pana i zostać Jego sługami - wszystkich zachowujących szabat bez pogwałcenia go i trzymających się mocno mojego przymierza,⁽⁷⁾ przyprowadzę na moją Świętą Górę i rozweselę w moim domu modlitwy. Całopalenia ich oraz ofiary będą przyjęte na moim ołtarzu, bo dom mój będzie nazwany domem modlitwy dla wszystkich narodów.”

Iz 58:13-14 BT „Jeśli powściągniesz twe nogi od przekraczania szabatu, żeby w dzień mój święty spraw swych nie załatwiać, jeśli nazwiesz szabat rozkoszą, a święty dzień Pana - czcigodnym, jeśli go uszanujesz przez unikanie podróży, tak by nie przeprowadzać swej woli ani n⁽¹⁴⁾ wtedy znajdziesz twą rozkosz w Panu. Ja cię powiodę w triumfie przez wyżyny kraju, karmić cię będę dziedzictwem Jakuba, twojego ojca. Albowiem usta Pańskie to wyrzekły.”

2. Szabat w Nowym Testamencie.

2a. Ewangelie Synoptyczne.

Mk 2:25-31 BT „On im odpowiedział: Czy nigdy nie czytaliście, co uczynił Dawid, kiedy znalazł się w potrzebie, i był głodny on i jego towarzysze?⁽²⁶⁾ Jak wszedł do domu Bożego za Abiatara, najwyższego kapłana, i jadł chleby pokładne, które tylko kapłanom jeść wolno; i dał również swoim towarzyszom.⁽²⁷⁾ I dodał: To szabat został ustanowiony dla człowieka, a nie człowiek dla szabatu.⁽²⁸⁾ Zatem Syn Człowieczy jest panem szabatu.”

Jezus jest Panem szabatu ponieważ rości sobie prawo do autorytarnego wyjaśnienia jego znaczenia. Dla Jezusa szabat nie był wartością samą w sobie. Służył o dobru człowieka (dla człowieka został ustanowiony). Obowiązek szabat owy ,mógł ulec zawieszeniu jeśli domagało się tego miłość bliźniego : Lk 6:9 BT „Wtedy Jezus rzekł do nich: Pytam was: Czy wolno w szabat dobrze czynić, czy źle, życie ocalić czy zniszczyć?”

Jezus odrzucał pusty rytualizm na rzecz otwartości na dobro ludzi.: Mt 12:7 BT "Gdybyście zrozumieli, co znaczy: Chcę raczej miłosierdzia niż ofiary, nie potępialibyście niewinnych."

2b.Pisma Janowe

Pisma Janowe powstały jako jedne z ostatnich kanonicznych ksiąg NT. W tym okresie drogi chrześcijaństwa i judaizmu ostatecznie się rozeszły.

J 5:18 BT "Dlatego więc usiłowali Żydzi tym bardziej Go zabić, bo nie tylko nie zachowywał (ελυεν ) szabatu, ale nadto Boga nazywał swoim Ojcem, czyniąc się równym Bogu."

Ελυεν (forma podstawowa λυω )-rozwiązywać, niszczyć, burzyć, znosić, obalać

Tak więc cytat można przetłumaczyć:”...bo nie tylko zniósł/obalił szabat...”

W Ewangelii Jana Jezus poszukuje czcicieli „w Duchu i Prawdzie” (J 4,23-24) w opozycji do instytucjonalnego kultu Izraela. Pójście za Jezusem pociągało za sobą wykluczenie z synagogi (J 9:22). Młody Kościół także odciął się od relacji z oficjalną religia Izraela: Ap 2:9 BT "Znam twój ucisk i ubóstwo - ale ty jesteś bogaty - i [znam] obelgę wyrządzoną przez tych, co samych siebie zowią Żydami, a nie są nimi, lecz synagogą szatana."

W Apokalipsie po raz pierwszy pojawia się określenie „Dzień Pański” (Ap 1,10)

2c. Listy św. Pawła

Dla św. Pawła Misterium Paschalne stanowiło kres Prawa (Rz 10:4). Nowe życie przejawiało się nie przez przestrzeganie przepisów, ale na życiu łaski: Rz 8:2 BT "Albowiem prawo Ducha, który daje życie w Chrystusie Jezusie, wyzwoliło cię spod prawa grzechu i śmierci."

Prawo Ducha było też prawem kultu, dlatego instytucje religijne judaizmu straciły dla chrześcijan znaczenie, w tym szabat:

Kol 2:16-17 BT „Niechaj więc nikt o was nie wydaje sądu co do jedzenia i picia bądź w sprawie święta czy nowiu, czy szabatu.⁽¹⁷⁾ Są to tylko cienie spraw przyszłych, a rzeczywistość należy do Chrystusa.”

3.Nowe Przymierze , Nowe Stworzenie.

Hbr 7:17 BT „Dane Mu jest bowiem takie świadectwo: Ty jesteś kapłanem na wieki na wzór Melchizedeka Hbr 8:8 BT "Albowiem ganiąc ich, zapowiada: Oto nadchodzą dni, mówi Pan, a zawrę z domem Izraela i z domem Judy przymierze nowe."

2Kor 5:17 BT "Jeżeli więc ktoś pozostaje w Chrystusie, jest nowym stworzeniem. To, co dawne, minęło, a oto wszystko stało się nowe."

Nowość „wydarzenia” Jezusa powoduje usuniecie „poprzedniego Prawa z powodu swej słabości i nieużyteczności (Hbr 7:18). A zastępuje je Nowe Prawo : J 13:34 BT "Przykazanie nowe daję wam, abyście się wzajemnie miłowali tak, jak Ja was umiłowałem; żebyście i wy tak się miłowali wzajemnie."

Zmartwychwstanie dokonało się pierwszego dnia po szabacie i tylko kwestia czasu był to ,że Dzień Pański zajął miejsce szabatu.

4. Wczesny Kościół

Pisma pisarzy z I i II w potwierdzają praktykę święcenia Dnia Pańskiego jako powszechną regułę :

"Didache”- Nauka Dwunastu Apostołów"(14,1):
"W dniu Pana w Niedziele ,gromadźcie się razem, by łamać chleb i składać dziękczynienie."
Ignacy z Antiochii :"List do Kościoła w Magnezji"(9,1)
"Tak więc nawet ludzie żyjący dawniej w starym porządku rzeczy doszli do nowej nadziei i nie zachowują już szabatu ,ale odchodzą dzień Pański." (wynika z tego, że i nawróceni Żydzi porzucali szabat)
"List Barnaby"(15,9):
"Dlatego też świętujemy z radością dzień ósmy: w tym dniu Jezus powstał z martwych"